Brent petrolün varil fiyatı, Ortadoğu’da yaşanan karışıklıklar ve Rusya-Ukrayna Savaşı sebebiyle artan arz endişeleriyle yılın ilk çeyreğinde yüzde 12.91 artış kaydetti.
Yılın başında 76.86 dolar olan Brent petrolün varil fiyatı, ocakta yüzde 4.6 artarak, 80.42 dolara, şubatta yüzde 1.65 artışla 81.75 dolara çıktı. Fiyatlar, mart ayında Kasım 2023’ten beri en yüksek seviye olan 87.1 doları test etti ve ayın tamamında yüzde 6.16 artışla, 86.79 dolara yükseldi. Böylece Brent petrolün varili, yılın ilk 3 ayında yüzde 12.91 değer kazanmış oldu. Batı Teksas türü ham petrolün varil fiyatı da ilk çeyrekte yüzde 15.87 artış gösterdi.
ABD merkezli enerji enformasyon şirketi Energy Intelligence Group’un Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, nisanda petrol fiyatlarındaki yükselişin azalacağını belirterek, “Hali hazırda Brent fiyatları, insansız hava araçlarının Rus petrol rafinerilerinde gerçekleştirdiği saldırılara rağmen varil başına 85 doların üzerinde kalmak için mücadele ediyor. Piyasaya daha fazla ham petrol girdiği takdirde petrol fiyatları varil başına 80 dolara geri dönecektir” dedi.
Petrol ürün stokları şubatta aylık bazda yaklaşık 50 milyon varil azalırken, OPEC’in isteği doğrultusunda kesintiye giderek küresel ham petrol stoklarını nispeten sıkı tutmayı başardığını vurgulayan Mathonniere, şunları kaydetti: “OPEC+ grubunun stratejisi, jeopolitik gerginliklerin de etkisiyle meydana gelen petrol stoklarındaki azalmayla kısmen meyvesini verdi. Kalıcı bir ham petrol veya petrol ürünü kesintisi OPEC grubu için bir nimet olacaktır. Çünkü bu durum, grubun ürün kesintilerini bırakıp piyasaya yeniden petrol sağlamasını kolaylaştıracaktır. Bu noktada tek sorun, Kızıldeniz’den kaçınan ticaret gemileri olacaktır.”
Ukrayna’ya ait insansız hava araçlarının Rusya’daki petrol rafinerilerini vurmasının ardından bazı rafinerilerin üretimi kısmen durdurmak zorunda kaldığını hatırlatan uzman, bu sebeple ülkenin rafine petrol ürünü ihraç etme kapasitesinin azalabileceğini söyledi: “Rus ham petrol ve rafine ürünlerinin hala küresel arzın yaklaşık yüzde 8’ini oluşturdu, bu ihtimalin gerçekleşmesi halinde küresel rafine petrol ürünü pazarındaki sıkışıklığın artarak jet ve dizel yakıt fiyatlarını yukarı yönlü baskılayabilir.” “Rusya’daki petrol rafinerileri tekrar tam kapasiteyle çalışmaya başlayana kadar daha az petrol işleyecektir.
Bu sebeple ülkenin elinde piyasaya sürülmeyi bekleyen daha fazla ham petrol olacak. Rusya’nın daha fazla ham petrol ihracına karar vermesi halinde OPEC+ grubuna taahhüt ettiği üretim ve ihracat kotalarını ihlal etmiş olacak. Olası bir itaatsizlik, OPEC+ grubunun bu yıl daha fazla tedarik sağlamasının önüne geçeceğinden Suudi Arabistan’ı huzursuz edecektir.”
Avrupa’nın yaptırımlar sebebiyle Rus dizel yakıtlarını doğrudan almak yerine çeşitli ülkeler aracılığıyla ithal ettiğini söyleyen Mathonniere, şöyle devam etti: “Petrol fiyatlarında yılın ilk çeyreğinde gözlemlenen fiyat artışı, ham petrol piyasasından ziyade işlenmiş petrol ürünlerine yönelik arz endişelerinden kaynaklanıyor. Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliğin, ithal edilen dizel yakıtların kapasitesini azaltacağından duyulan endişe neticesinde petrol fiyatları yukarı yönlü hareketini sürdürüyor.”
